Op vrijdag 11 januari 2013 vond de 5e editie plaats van de serie presentaties van Fellows van Het Scheepvaartmuseum.
In 2007 is Het Scheepvaartmuseum in nauwe samenwerking met de Vereeniging Nederlandsch Historisch Scheepvaart Museum (VNHSM), het Vaderlandsch Fonds ter Aanmoediging van ‘s-Lands Zeedienst, het SNS REAAL Fonds en Theodoor Gilissen Bankiers begonnen met de Fellowships. Inmiddels wordt dit wetenschappelijk programma eveneens financieel ondersteund door het Fonds Directie der Oostersche Handel en Reederijen (OHR), het Admiraal Van Kinsbergenfonds en door Stichting Kunstbezit Koninklijke Nedlloyd.
De bijeenkomst vond plaats in het evenementengebouw van de Koninklijke Marine, naast Het Scheepvaartmuseum.
Na een welkom door prof.mr. Charles Gielen, voorzitter van het bestuur van de Stichting Fellowships Scheepvaartmuseum werd de introductie verzorgd door hoofdconservator Wetenschapsprogrammas Joost Schokkenbroek, sinds 1 januari 2013 professor Maritieme Geschiedenis en Erfgoed aan de VU.
Rosanne Baars presenteerde als Warnsinck-fellow het fascinerende journaal van de 18e-eeuwse scheepschirurgijn Johannes Veltkamp. Onder het motto Hemelse gebouwen en lieftallige vrouwen. Het kleurrijke journaal van Johannes Veltkamp, chirurgijn bij de Amsterdamse Admiraliteit, 1759-1764, vertelde zij met groot enthousiasme over de lotgevallen van de geboren Zwollenaar. Tussen 1759 en 1765 maakte hij vier reizen naar onder meer Algiers, Sint Eustatius en Tunis. Omdat hij voor die tijd nooit eerder op zee was geweest, is hij een interessante observator. Bijzonder zijn ook de tekeningen, zoals scheepskamelen, waarmee hij zijn aantekeningen verluchtigt. Met zijn oog voor de dagelijkse praktijk tekent hij bijvoorbeeld werkende Christenslaven in Noord-Afrika, waar die meestal werden afgebeeld tijdens een gruwelijke afstraffing. Hij was ook opvarende van de Nijenburg in 1764, een schip dat ten prooi viel aan muiters die daarvoor streng gestraft werden. Veltkamp maakte interessante tekeningen van het kielhalen en van de ra laten vallen van de gestraften. De bedoeling is om deze studie in 2013 als boek te publiceren.
In dit jubileumjaar 2013 waarin de betrekkingen tussen Nederland en Rusland worden gevierd was het zeer toepasselijk om Dr. Alexei Kraykovskiy, de Mr. Peter Rogaar-Fellow, aan het woord te laten over de link tussen Sint Petersburg en Amsterdam. Zijn presentatie, getiteld St. Petersburg will be another Amsterdam: Dutch technologies and the idea of Russian maritime greatness, zoomde in op de connecties tussen onze hoofdstad en de stad die door tsaar Peter de Grote aan het begin van de 18e eeuw werd gebouwd. De reis die de tsaar in 1697 maakte met een groot gezantschap, ook wel de Grote Ambassade genoemd, was met name gericht op het verwerven van maritieme kennis en het werven van een groot aantal vaklieden voor het opbouwen van de Russische vloot. Zoals bekend ging de incognito reizende tsaar als scheepstimmerman in de leer te Zaandam en bezocht hij vele belangrijke personen in Amsterdam die gelieerd waren aan de Admiraliteit. Hij was erg visueel ingesteld en wilde dus zoveel mogelijk met eigen ogen zien! Met name de waterwerken, de zeegaande vloten met enorme aantallen schepen (zoals de terugkerende walvisvloot bij Texel) en de aanblik van exotische specerijen en vissen brachten hem tot ongekende euforie.
Als derde en laatste fellow kwam Vanessa Schmid aan het woord. Zij was de Dr. Ernst Crone-Fellow en tevens promovendus aan New York University. Deze ook visueel georiënteerde presentatie, getiteld Negotiating the Image of the Admiral in the Dutch Republic: Artists, the Admiralties, and the Market, liet zien hoe de admiraals in de loop der tijd gepresenteerd werden als helden, met name op kunstwerken uit de collectie van Het Scheepvaartmuseum. Maar ook de rijk versierde praalgraven, portretschilderijen en herdenkingsborden bieden een grote verscheidenheid aan symboliek. Interessant is het gebruik van de zeekroon, een kroon die is opgebouwd uit schepen. Met name admiraal Michiel Adriaansz de Ruyter is op vele schilderijen in volle glorie gepresenteerd.
Een foto-impressie van de geslaagde middag kunt u online doorbladeren.
