Het Rijksmuseum heeft een uiterst zeldzame gravure verworven van de hand van de Brugse Meester W met de Sleutel. De gravure betreft de oudste afbeelding van een haringbuis.
De prent dateert uit ca. 1480 en behoort hiermee tot de vroegste gravures uit de Nederlanden. Zij is waarschijnlijk gemaakt door de goudsmid Willem Vanden Cruce, naar zijn signatuur bekend als De Meester W met de sleutel. De haringbuis stond eeuwenlang symbool voor de grote visserij op Noordzeeharing. Traditioneel heette 15 juni, de dag waarop de haringvloot voor het eerst uitvoer voor de eerste haring van het seizoen, ‘Buisjesdag’.
Vroege afbeeldingen van vissersschepen zijn zeer bijzonder. De afgebeelde haringbuis is een realistische weergave van dit laat-Middeleeuwse scheepstype dat rond het begin van de 15de eeuw ontstond als antwoord op de toenemende vraag naar vis. De haringbuis was groter dan andere vissersschepen uit die tijd: een bemanning van zo’n 20 man kon met lange drijfnetten (de vleet) een grotere vangst binnenhalen en deze werd al aan boord gekaakt, ingezouten en in tonnen verpakt, wat de houdbaarheid van de vis aanzienlijk ten goede kwam. Hierdoor kon Noordzeeharing in de Gouden Eeuw zelfs uitgroeien tot een belangrijk exportproduct.
Willem Vanden Cruce (werkzaam in Brugge van ca. 1465 tot 1490) maakte in de late Middeleeuwen een serie van negen uiterst gedetailleerd weergegeven scheepstypen. Hij was daartoe in de gelegenheid omdat zijn woonplaats Brugge in zijn tijd een zeer belangrijke havenstad was, bezocht door schepen uit geheel Europa. Rond 1480 waren in Vlaanderen en Holland naar schatting 400 haringbuizen te vinden.
Bron: Rijksmuseum